Contents xi Chapter 5: Enhancing Physical Comfort. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Part 1: Principles and Practices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Principles of Symptom Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Principles for Using Medications to Manage Symptoms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Using Opioids to Manage Symptoms. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Mechanism of Opioid Action. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Common Opioids Used in Hospice and Palliative Care . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Addressing the Side Effects of Opioids. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Addressing Concerns and Fears about Opioids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Best Practices for Relieving Symptoms with Opioids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 Nonpharmacological Comfort Measures—Comfort Basket. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Part 2: Common Symptoms. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Anorexia and Cachexia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Changes in Bowel Function. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Delirium. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Dyspnea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Fatigue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 Dry Sore Mouth. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 Nausea and Vomiting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Pain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 Chapter 6: Providing Psychosocial Care. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 What Is Psychosocial Care? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 Common Psychosocial Responses to the Diagnosis of Life-Limiting Illness. . . . . . . . . . . 189 Supporting People through Times of Transitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 Key Transitions in Dying. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 Experiencing Multiple Losses Due to Progressive Life-Limiting Illness . . . . . . . . . . . . . . . 192 The Difficulty of Ambiguous Losses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 Preparing for Expected Losses. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 Grief—an Adaptive Response to Loss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Theories of Grief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Grief as a Whole Person Experience. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Expressions of Grief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Factors Influencing a Person’s Grief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Changes in Grief Over Time. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Worden’s Model of Grief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Types of Grief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 Intuitive versus Instrumental Styles of Grieving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 Denial—an Effective Coping Strategy of Grieving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Supporting Hope . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202